ในโลกการเงิน โดยปกติแล้วเวลาเราจะทำการส่งเงินหากันจะมีระบบการส่งข้อความทางการเงินข้ามประเทศที่วงการธนาคารใช้กันมายาวนาน หรือจะเรียกว่าโปรโตคอลชนิดหนึ่งก็ได้ นั่นก็คือ Telex Network ซึ่งเกิดขึ้นมาตั้งแต่ ปี ค.ศ. 1930 หากมองง่าย ๆ ก็คล้ายกับการส่งโทรเลขหากันสำหรับประชาชนทั่วไปนั่นเอง



และแน่นอนว่าเมื่อกาลเวลาผ่านไปอะไรก็ต้องเปลี่ยน เมื่อมาถึงจุดที่ Telex Network มีความปลอดภัยไม่เพียงพอ ก็ต้องแสวงหาเทคโนโลยีที่จะรับ-ส่งข้อความที่ปลอดภัย และนั่นก็เป็นการมาของ SWIFT



ในปัจจุบันนี้ ทั่วทั้งโลกส่วนมากจะใช้ระบบส่งข้อความทางการเงินที่เรียกว่า “SWIFT” ซึ่งพัฒนามาหลัง Telex Network ประมาณ 40 ปี นอกจากนี้ยังมีระบบอื่น ๆ อีกด้วย 



ก่อนจะไปต่อ สิ่งที่ต้องทำความเข้าใจก่อนก็คือ ระบบส่งข้อความทางการเงินเป็นเพียงตัวกลางเท่านั้น ไม่มีระบบฝากเงิน ไม่มีการถือเงินไว้แต่อย่างใดนะ

SWIFT คืออะไร ?



Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication (SWIFT) คือตัวกลางในการโอนเงินระหว่างประเทศ โดยรับส่งข้อความแบบเรียลไทม์เมื่อมีรายการนำส่งและชำระเงิน ถือกำเนิดขึ้นมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1973 มีการดูแลระบบโดยธนาคารกลางสหรัฐฯ ธนาคารแห่งอังกฤษ ธนาคารกลางยุโรป ธนาคารแห่งประเทศญี่ปุ่น และธนาคารกลางอื่น ๆ



ตอนนี้ SWIFT มีสถาบันการเงินกว่า 11,000 แห่ง ครอบคลุมการใช้งานกว่า 200 ประเทศที่ใช้บริการอยู่ มีการส่งข้อความทางการเงิน 4.2 ล้านข้อความต่อวัน เรียกได้ว่า SWIFT นั่นเป็นเสาหลักของระบบการเงินของโลกเลยทีเดียว





SPFS คืออะไร ?



System for Transfer of Financial Messages (SPFS) คือตัวกลางในการโอนเงินระหว่างประเทศอีกระบบหนึ่งที่พัฒนาโดยธนาคารแห่งรัสเซียตั้งแต่ปี 2014 มีธนาคารรัสเซียมากกว่า 400 แห่ง และธนาคารต่างประเทศ 23 แห่ง หนึ่งในนั้นมีธนาคารของอาร์เมเนีย เบลารุส เยอรมนี คาซัคสถาน คีร์กีซสถาน และสวิตเซอร์แลนด์เข้าร่วมกับระบบนี้



SPFS พยายามเป็นทางเลือกแทน SWIFT โดยการลดต้นทุนการทำธุรกรรม แต่ขอบเขตค่อนข้างแคบ ขนาดของข้อความจำกัดอยู่ที่ 20 KB (สูงสุดที่ 5 MB สำหรับผู้ใช้งานบางเจ้าตามที่กำหนดไว้) และสามารถส่งได้ในเวลาทำการเท่านั้น และล่าสุดรัสเซียกำลังเจรจากับจีนเพื่อรวมระบบการชำระเงินแบบ CIPS (Cross-Border Interbank Payment System) ของจีนกับระบบ SPFS เข้าด้วยกัน





SWIFT และ SPFS แตกต่างกันอย่างไร?



สิ่งแรกที่เห็นได้ชัดเลยคือ SWIFT นั้นเป็นที่นิยมมากกว่า และมีความยืดหยุ่นกว่า SPFS ในเรื่องของการกระจายอำนาจการดูแลและการใช้งาน โดย SWIFT สามารถส่งข้อมูลได้ตลอดเวลา ในขณะที่ SPFS ไม่สามารถส่งข้อมูลได้ในวันหยุด

ในเรื่องของการจัดเก็บข้อมูลซึ่งเป็นอีกหนึ่งสิ่งสำคัญ SWIFT นั้นมีการจัดเก็บที่ดีกว่า โดยมีการกระจายไปยังประเทศต่าง ๆ อย่างสหรัฐอเมริกา สวิตเซอร์แลนด์ และเนเธอร์แลนด์ ในขณะที่ SPFS จะเก็บข้อมูลไว้เพียงที่เดียว ซึ่งอาจมีความเสี่ยงเกี่ยวกับการดูแลข้อมูลที่สำคัญ



อีกข้อที่สำคัญคือเวลาทำการของระบบ แน่นอนว่าความสะดวกรวดเร็วเป็นเรื่องสำคัญในการทำธุรกรรมทางการเงิน ในระบบ SWIFT นั้นเราสามารถใช้งานได้ตลอด 24 ชม. แต่ SPFS นั้นมีวันหยุดซึ่งเป็นข้อเสียอย่างมาก





สรุป



ในทุก ๆ วันที่เรามีการทำธุรกรรม ไม่ว่าจะเป็นการซื้อสินค้า โอนเงิน หรือการแลกเปลี่ยนสกุลเงินระหว่างกันนั้น จะมีตัวกลางที่เชื่อมต่อข้อมูลระหว่างกันเป็นระบบส่งข้อความทางการเงินอย่าง SWIFT และ SPFS ที่ทำงานอยู่เบื้องหลังนั่นเอง



หากวัดกันในแง่ของปริมาณและมูลค่าในการรับส่งข้อมูลทั่วโลกนั้น SWIFT ถือเป็นเสาหลักทางด้านการสื่อสารระหว่างธนาคารเลยทีเดียว ด้วยความนิยมและการถ่วงดุลอำนาจในการดูแลข้อมูล แตกต่างจาก SPFS ที่รวมอยู่เพียงที่เดียว





อ้างอิง



Cyberft, moneybuffalo, opinyu, mgronline, openedition - Johannes Koeppel